Acil Korunma - Ertesi Gün Hapı
 

Acil korunma, gerçekten   gerektiren durumlarda kullanılmalıdır. Devamlı korunma   amaçlı, sürekli kullanılmamalıdır. Prezervatif  yırtılması, diyaframın yer değiştirmesi, RİA’nın düşmesi, hap alınmanın unutulması veya cinsel tecavüz gibi durumlarda acil kontrasepsiyona ihtiyaç vardır. Geçmişte bu amaçla,  birkaç gün süreyle yüksek doz östrojen kullanımı önerilmiş, uygulanılmış fakat ciddi yan etkileri nedeni ile artık kullanımından vazgeçilmiştir.
Günümüzde çeşitli acil korunma yöntemleri  denenmişse de halen üzerinde durulan üç uygulama vardır.

1-Ertesi Sabah (Gün) Hapı

Korunmasız cinsel ilişkiyi izleyen ilk 72 saat içerisinde, halen sık kullanılan kombine doğum kontrol haplarından  (ethinyl estradiol 50 mcg ve norgestrol 1 mg içeren) 2 hap alınır. 12 saat sonra aynı doz tekrarlanır. Tedavi ilk 12-24 saat içerisinde başlatılırsa daha etkilidir. 72 saatten daha sonra başlandığında ise etkisizdir.  Ertesisabah hapı veya Ertesi gün hapı olarak da bilinen bu yöntem “Yuzpe” rejimi olarak da  bilinmektedir ve günümüzde en sık kullanılan  ilişki sonrası acil korunma uygulamasıdır.

Bu yöntem istenmeyen hamileliklerin yaklaşık % 75’ini önlemektedir.
Tüm acil korunma hapları cinsel ilişkiden sonra ne kadar kısa sürede alınırlarsa o kadar etkili olmaktadır.Acil korunma haplarının sürekli doğum kontrol yöntemi olarak uygulanmasının önerilmediğini bilmek önemlidir.

2-İlişki Sonrası RU 486

Antiprogesteron ajan olan RU-486’da acil korunma amaçlı  amaçla kullanılabilir. Halen üzerinde çalışmalar sürmekle birlikte yapılan çalışmalar, korunmasız cinsel ilişkiyi  izleyen 72 saat içerisinde tek doz 600 mg RU-486 verildiğinde yan etkilerinin az, koruma etkisinin ise yüksek olduğunu göstermektedir. Ülkemizde satılmamaktadır.

3-İlişki Sonrası RİA (Spiral) Uygulaması

Korunmasız ilişkinin olduğu bir adet döngüsünde  yumurtlamayı izleyen 5-7 gün içerisinde, RİA uygulanması gebeliği önlemede çok etkilidir. Hormonal yöntemlere  göre daha az kullanılır. Bunun nedeni, acil korunma  gerektiren durumdaki vakaların, özellikle de cinsel yolla bulaşan hastalıklar riski nedeni ile RİA için uygun olmama olasılığıdır.

 

...