Endometriosis nedir, endometriozis tedavisi nasıl yapılır, endometriozis ilaçları hakkında bilgiler..
 

Endometriozis Hastalığı Nedir?

Endometirozis sık karşılaşılan ve üreme çağındaki kadınları genellikle etkileyen bir hastalıktır. Endometriosis ya da endometriyozis olarak da ifade edilir. Normalde rahim içini örten zar tabakasının  yani endometriumun   olması gereken yer dışında herhangi bir yerde  özellikle  batın içinde diğer bulunmasıdır.

Rahim iç tabakası olağan  adet siklusunun seyrinde her ay kalınlaşan ve siklusun sonunda kanamayla dışarı atılan bir dokudur. Rahim iç tabakası rahim iç yüzeyi dışında bir yere yerleştiğinde sanki rahim içindeymiş gibi yine adet siklusu boyunca kalınlaşma gerçekleşir ve yine kanamayla doku uzaklaştırılmaya çalışılır. Endometriyozis hastalığının yerleştiği dokular genellikle karın boşluğu, tüpler  veya yumurtalık (0ver) olup meydana gelen kanama bu dokuların içine  olur ve tabii ki kan hazne  yoluyla rahim içinden dışarıya akamaz. Endometriyozisde meydana gelen  kan birikerek kistleşebilir yada çevre dokulara yerleşebilir. Her ay düzenli olarak oluşan bu  kanamanın vücut tarafından yok edilmesi sürecinde bölgede  bir nevi iltihabi bir durum ve  yapışıklıklar oluşur ve bu yapışıklıkların derecesine göre hastalarda farklı  belirtiler  ve şikayetler görülür.

Endometriyosis  odakları nasıl görülür?

Erken dönemdeki lezyonlar küçük, yüzeyden kabarık olmayan, mavi- siyah renkli, barut yanığına benzer oluşumlardır. Bu lezyonlar değişmeden kalabilir, bir süre sonra kendiliklerinden kaybolabilir, büyüyebilir  ya da bulundukları yerlerde reaksiyona neden olup etraflarındaki normal dokuyu kendilerine çekerek yapışıklıklara yol açabilirler. Ortaya çıkan yapışıklıklar anatomik yapıyı değiştirip şikayetlere neden olabilir.

Yumurtalıklarda yerleşen endometriozis her adet döneminde kanayarak zaman içinde kist oluşturur ve bu kist içinde biriken kan zamanla kahverengi, koyu kıvamlı ve yapışkan bir hal alır. Eskimiş kan çikulataya benzediği için yumurtalıklarda  yerleşen endometriozise endometriyoma  yada çikolata (çukulata)  kisti denir.

Endometriosis hastalığının  özellikleri  nelerdir?

·         Endometriyozis hastalığı  kısırlık nedeniyle tanısal laparoskopi yapılan kadınlarda hafif veya şiddetli derecelerde rastlantısal olarak saptanabilmektedir.

·         Yumurtalık kisti  ön tanısı nedeniyle ameliyat edilen kadınlarda ameliyat esnasında çikolata kistinin  saptanmasıyla tanı da endometriosis tanısı  konabilmektedir.

·         Çok nadiren  durumlarda genital bölgelerden uzak bölgelerde verdiği belirtilerle beklenmedik şekilde saptanabilir. Çok nadiren de olsa örneğin her ay burun kanaması geçiren bir kadında burun içinde yada her ay makattan kanama geçiren bir kadında makatta, anüste  olabilir.

·         Endometriyozis hastalığından korunmak  ve hastalığın oluşumunu engellemek için bilinen etkili bir yol şu anda mevcut değildir.  Doğum sonrası , bir hamilelik sonrası hastalığın gerileme eğiliminde olduğu bilinmektedir.

·         Herhangi bir nedenle endometriyozis tanısı almış kadınların ameliyatla tedavi sonrası nüksleri önlemek amacıyla verilen ilaç tedavisini uygulamaları ( örneğin GNRH analogları) nüksleri geciktirmek ve hatta tümüyle önlemek açısından önemlidir.

·         Endometriyozis   hastalığı menapoza girene dek tekrarlayabilen bir hastalık olduğu için  bu tanıyı alan ve çocuk isteği olan kadının tedavisinin tamamlanması sonrasında gebe kalma girişimlerine ve denemelerine  hemen  başlaması çok önemlidir. Bu durum hem gebeliğin  nüksleri geciktirici etkisi nedeniyle  hem de endometriyozis hastalığının gebe kalamama riskini artırması nedeniyle çok önemlidir.

·         Endometriyozis tedavisi sonrası kendiliğinden belirli br süre aralığında  gebe kalmayı denemek uygun bir yaklaşımdır. Ancak tedaviyi planlayan  hekim endometriozisin yaygınlığına ve hastanın beklentilerine göre direkt tüp bebek tedavisini de önerebilir.