Kortizon nedir?
Kortizol nedir;Vücudumuzun en temel hormonlarından biri olan kortizon, böbrek üstü bezlerinden salgılanan bir hormon olup, bugün tıpta birçok hastalığın tedavisinde kullanılıyor. Tedavi ağızdan, damardan solunum ve cilt yolu ile ve ayrıca eklem içine enjeksiyon şeklinde uygulanabiliyor.Kortizon tedavisi vücudun yeterli kortizon salgılayamamasından kaynaklanan Addison hastalığında ve özellikle romatizmal hastalıklar ve MS hastalığının tedavisinde yaygın olarak kullanılıyor. Addison hastalığının bulantı, kusma, tansiyon düşüklüğü ve koma hali ile seyreden krizlerinde tek tedavi seçeneği olarak uygulanıyor ve bu tedavi hayat kurtarıyor.
Kortizon tevadisi nde neye
dikkat edilmeli?
Kortizon vücudun ihtiyacının üstündeki dozlarda alındığında
iştah açılması, kilo alımı ve tansiyon yükselmesi gibi
sonuçlar doğurabiliyor. Bu nedenle özellikle uzun süreli
tedavilerde beslenme programının mutlaka uzmanın tavsiyeleri
doğrultusunda hazırlanması gerekiyor. Hızlı kilo alma
riskini azaltmak için kalorisi daha düşük olan gıdalara,
katı yağsız ve haşlanmış gıdalara yönelmekte fayda var.
Kortizon tedavisinde özellikle yüksek doz alanlarda tuz
tutulumu olabileceği için bu süreçte tuz tüketimini
olabildiğince azaltmak gerekiyor. Ayrıca kortizon potasyum
kaybettirici özelliğe de sahip olduğu için bu açığı kapatmak
amacıyla muz, kayısı ve üzüm kurusu gibi potasyum yönünden
zengin gıdaların diyete konulması gerekiyor. Kortizonun yol
açabileceği istenmeyen kilolardan korunmak için tedavi
sürecinde özel bir perhiz yapılması gerekli.
Kortizon tedavisi yan etkileri
nedir?
Kalsiyum ve takviyesi gerekebilir Kortizon kullanımının
vücuda yaptığı olumsuz etkiler arasında kemiklere yaptığı
hasar yani kemik erimesi de bulunuyor. Bu nedenle sürekli
kortizon alan kişilerin uyguladıkları diyette yeterli oranda
kalsiyum ve D vitamini bulunması, özellikle süt ve süt
ürünleri ile balık tüketimine özen gösterilmesi
gerekiyor.Kortizon, ilaç olarak kullanıldığında doz aşımı
yapılırsa depresyona sebebiyet verebiliyor.
Kortizol düşük tedaisinde
etkili mi?
Liverpool
Üniversitesin’de çalışmalar yapan bilim adamları yaptıkları
araştırmalarda hamilelikte düşük tehlikesinden korunma
olarak kortizon içeren ilaç ve vitaminlerin kullanılmasını
öneriyorlar. Kortizon eksikliğinin kadınlarda bağışıklık
sisteminin zayıflığına , rahim içi rahatsızlıklarına ve
embryo gelişiminin durmasına neden olduğu belirtildi.
Merkezlerde yapılan araştırmalar sonucunda kortizon içeren
vitaminlerin bağışıklık sisteminin döl yatağındaki
hücrelerin kuvvetlenmesini ve hamilelikte düşük
tehlikesinden korunmayı sağlıyor.
Gebelikte kortizonlu ilaç
kullanabilir mi?
Genelde
kullanılması pek tavsiye edilmez. Zorunlu durumlarda
kortizonu kullanan hekim, kadın doğum uzmanı ve pediatrik
genetikçi işbirliği yapmalıdır. Astım hastası bir kadın
çocuk sahibi olmak için çok istekliyse, düşük dozda kortizon
kullandığı için kontrol altında tutularak, gebeliğe izin
verilebilir. Ancak kortizonun aralıklı ve düşük dozda
verilmesi bu durumda çok çok önemlidir. Bugüne kadarki
araştırmalara göre; gebelikte yapılan kısa süreli kortizon
tedavisi sonucu, doğan bebekte bazen yarık damak
görülebilir. Doğacak çocuğun büyümesi geri kalabilir, bazen
de erken doğum görülür. Genellikle yüksek olmayan bir riskle
karşılaşılmaktadır. Bu bakımdan kortizon, annede hafif bir
böbrek üstü bezi yetmezliği varsa, annenin tansiyonunun
düşmemesi için; annede astım varsa, aralıklı ve küçük
dozlarda kullanıyorsa veya erken doğan çocuklarda bazen de
çocuğun kendisine verilerek, akciğer olgunlaştırmada
kullanılabilir."
...
