HPV ya da diğer adı ile
genital human papilloma virus enfeksiyonu cinsel yol ile
bulaşan ve genital siğil olarak bilinen kondilom’ ların
oluşmasından sorumlu olan ,ayrıca rahim ağzı kanseri ile
ilişkili olduğu kesin olarak saptanmış viral bir enfeksiyon
olup mutlaka ciddiye alınmalıdır. Son yıllarda özellikle
gençler arasında ülkemizde de giderek artan bir sıklıkta
görülmektedir.
Yaklaşık 110 farklı genotipi bulunan bu virüs vücuda
girdiğinde hücre içine yerleşmekte ve bağışıklık sisteminin
zayıfladığı zamanlarda ortaya çıkmaktadır.Genital siğillere
sebep olan ve kadınlarda rahim ağzı kanserinin en sık,
neredeyse tek sebebi olan HPV virüsü enfeksiyonu hem
kadında hem de erkekte daha sıklıkla genital bölgede, makat
etrafında ve nadiren de ağızda lezyonlara sebep olmaktadır.
Hamilelikte HPV virüsuna bağlı genital siğiller genellikle
çoğalırlar ve hızla artarlar. HPV taşıyıcısı olan anne
adaylarında da gebelik esnasında genital siğiller ilk olarak
kendilerini gösterebilmektedirler.Hamilelikte HPV doğum
şekli için belirleyici olabilmektedir.
HPV virüsünün bulaşması ne şekilde olur?
Vajinal, anal veya oral seks esnasında cildin cilde teması sonucu bulaşır. Virüs cildin zayıfladığı bir noktadan vücuda girer ve derinin derinliklerine doğru ilerler. Burada aylar hatta yıllar boyunca sessiz olarak kalabilir. HPV tanısı konmuş bir kişide virüs cinsel hayatın herhangi bir döneminde bulaşmış olabilir.Kesin bir zaman belirlemek mümkün değildir
Hamileliğe
hazırlanırken HPV için ne gibi önlemler alınmalıdır?
Geçirilmiş HPV enfeksiyonu ve genital siğil öyküsü olan
veya bir önceki hamilelikte genital siğil tespit edilen
hastalarda planlanan yeni bir gebelikten önceki 3 ayda
mutlaka pap smear ve HPV DNA testi yapılmalıdır. Pap Smear
gebelik öncesi dönemde yapılmamışsa hamile kaldığında pap
smear ilk gebelik muayenesinde mutlaka yapılmalıdır.Ayrıca
hamilelik planlayan kadınlarda eğer zaman aralığı müsait ise
HPV aşısı programına alınmalı ve eğer var ise bu gebelik
öncesi dönemde genital siğiller de tedavi edilmelidir.
HPV virusu hamilelik esnasında bebeğe geçer mi?
Hayır, HPV virüsü hamilelikte anneden plasenta yoluyla bebeğe geçmemektedir. Geçiş şekli genellikle normal doğum sırasında bebeğe direkt doğum kanalından temas ile bulaşması şeklindedir. Bazı çalışmalarda nadiren de olsa düşüklere sebep olabileceği da bildirilmiştir.Çok nadiren sezaryen sırasında bebeğe geçtiği de iddia edilmektedir. Özellikle bazı erken membran rüptürü ( suların erken gelmesi) durumunda doğum öncesi dönemde de bebeğe vajinadan komşuluk yolu ile geçebileceği iddia edilmektedir.
Normal doğum sırasında bebeğe geçen HPV ne gibi sorunlar yaratır?
Normal doğum sırasında HPV
enfeksiyonu bebeğin solunum yoluna yerleşerek “Juvenil
Laringeal Papillomatozis” olarak isimlendirilen bir kanser
türüne sebep olabilir. Ortalama her 400 HPV ile enfekte
olup genital siğilleri bulunan ve normal doğum yapan
hamileden 1 tanesinin bebeğinde bu tümöral yapı gelişir ve
ölümcüldür. Başka bir tıbbi yayına göre ise normal doğum
sonrası genital siğilleri olan bir anneden çocuğa
“laringeal papillomatozis” oluşma olasılığının 1:80 ile
1:500 arasında değiştiği kabul edilmektedir. İlk doğan
bebekler daha sonra doğanlara oranla daha fazla risk
taşımaktadırlar. Bunun sebebi muhtemelen ilk doğumun daha
uzun sürmesi ve bulaşma ihtimalinin de uzayan doğumda daha
fazla olmasından dolayıdır.
Küçük çocuklarda doğumda HPV nin bulaşması sonrası oluşan bu
kitlenin görüntüsü; boğazda, larenks mukozasında çoğunlukla
gözle net görülebilen birden fazla olarak çok sayıda
yerleşimli, kabarık, karnabahar tarzında , pembe-beyazımsı
renkte, yumuşak kıvamda ve frajil bir tümör olarak
görülmektedir.Bir kulak burun boğaz uzmanı tarafından
alındıktan sonra maalesef tekrar ortaya çıkma eğiliminden
dolayı hastalığa “rekürren respiratuar papillomatozis” (RRP)
adı da verilmektedir. Unutmamak gerekir ki bu hastalığın
etkeni HPV’dir ve çocukta bu lezyona sebep olan HPV alt
tipleri HPV tip 6 ve 11’dir. Bu sebeple HPV li hamilelerde
doğum şekli yönetimi çok önemlidir.
Hamilelikte genital siğiller nasıl tedavi edilir?
Hamilelikte genital siğil, HPV tedavisinde
koterizasyon ,kriyoterapi ve dışarıdaki lezyonlarda trikloro
asetik asit uygulanabilir. En iyi yöntem eğer siğiller çok
yaygın değilse lokal anestezi ile yapılan koterizasyon
yöntemidir . Ayrıca bir çok merkezde dış genital bölgede
siğilleri olan hamilelere lazer tedavisi de planlanmaktadır.
Hamilelikte lokal olarak kullanılan genital siğili ilacı
kullanırken dikkat etmek gerekir.Hamile olmayanlarda
kullanılan lokal kremler imikanozol ,podofilin ,5-florourasil
kesinlikle hamilede genital siğil tedavisi için
kullanılmamalıdır. Bu ilaçlar bebek için zararlı ve toksiktirler.Hemilelikte
genital siğiller ancak bir kadın doğum uzmanının görüşü
doğrultusunda tedavi edilmeleri gerekmektedir.
Baba adayında HPV varlığı gebeliği nasıl etkiler?
Baba adayının aktif HPV olduğu durumda sperm ile HPV virüsünün bebeğe geçmediğinden dolayı ve hem gebelik oluşumunda hem de gebeliğin devamında bebek için olumsuz etkisi olmaz. Fakat bu durumda, gebelikte cinsel ilişkide baba adayının her ne kadar tam olarak HPV nin bulaşmasını tam olarak engellemediği bilinse de cinsel ilişkinin prezervatif ile olması tavsiye edilmektedir.Aslında HPV varlığında bir çok çiftin korkudan tüm hamilelik dönemi boyunca cinsel ilişkiden kaçındıkları da bir gerçektir.
Hamilelikte HPV
aşısı (Rahim ağzı kanseri aşısı ) yapılması uygun mudur?
HPV ye tabii
ki rahim ağzı kanserine karşı piyasada 2 değişik aşı tipi
vardır. Ülkemizde de piyasaya sunulan aşıların özellikle 12
yaşından sonra kız çocuklarına yapılması planlanmaktadır.
Bu aşı ile HPV enfeksiyonunun sebep olduğu rahim ağzı
kanserine karşı önemli oranda bir koruyuculuk
sağlanmaktadır.
Bu aşıların hamile kadınlarda kullanımına ilişkin yeterli
veri ve tıbii çalışma mevcut değildir.Bu nedenle bu aşıların
hamilelik sırasında kullanımı kesinlikle önerilmemektedir.
Aşılama gebeliğin tamamlanmasından sonraki döneme
ertelenmelidir.HPV aşıları emzirme döneminde ve doğumdan
hemen sonra kullanılabilirnirler. 3 doz şeklinde belirli
aralıklarla yapılan aşı eğer gebelik öncesi dönemde
başlanmış ise ve rapel aşı dönemleri gebeliğe rastlıyor ise
aşılama takvimi iptal edilmeli ve doğum sonrası aşılama
takvimi tekrar baştan başlatılmalıdır.
HPV varlığında
normal doğum mu yoksa sezeryan mı??
Hamilelik döneminden önce var olan yada hamilelikte yeni
çıkan genital siğillerin aşırı büyümesi bazen doğum
kanalının tıkanmasına neden olur ve vajinal yolla normal
doğum imkansız hale gelir.
Diğer bir istenmeyen durum da bebeğin doğum eylemi esnasında
doğum kanalından geçerken doğum kanalındaki HPV'yi kapması
sonucu meydana gelir. Virüsün bulaşması bebeğinin
larinksinde (ses tellerinin bulunduğu organ) papillomlar
yani küçük kitlelerin oluşmasına neden olabilir.
Bu
nedenle hamilelikte genital siğil varlığında veya hamile
kalmazdan çok kısa önce bir aktif hpv enfeksiyonu geçirmiş
kadınlarda doğumun sezeryan ile yapılması önerilir.İstisna
olarak son HPV tedavisinin üzerinden 3 yıl geçmiş ise ve
gebe kalmazdan önce yapılan smear testi ve HPV testi (HPV
DNA testi) negatif yani temiz çıkmış ise normal doğum
yapılmasında sakınca olmadığı iddia edilmektedir.
Unutmamak gerekir ki yenidoğan bebekte yaratabilecek ciddi
sorunlardan dolayı, HPV öyküsü varlığında veya hamilelikte
HPV varlığına dair bir şüphede doğum şekli olarak sezaryen
tercih edilmelidir.Aile bu konuda hekim tarafından
bilgilendirilmeli ve riskler hakkında bilinçlendirilmelidir.
HPV den Korunma İçin Ne Yapabilirim??
Prezervatif kullanılması kısmen koruyucu olabilmektedir.
Çok eşlilikten mutlaka kaçınılmalıdır. Güvenli seks çok
önemlidir.Spermisitlerin HPV den korunmada etkili olduğu
kanıtlanmamıştır. Virüsün girişini engellemek için ciltte
oluşabilecek küçük aşınmalardan kaçınmak gereklidir.
Özellikle cinsel ilişki esnasında vajen kuru ise
zedelenmelere yol açabileceğinden yeterli ıslaklığı
sağlayacak bir kayganlaştırıcı jel kullanılması önerilir.
Bir jinekolog tarafından kadınların periyodik olarak pap
smear testi yaptırmaları önemlidir, şüpheli durumlarda HPV
tanısı için gereken tetkiklere ve laboratuar incelemelerine
başvurulmalıdır.
...
